Minister De Jonge zint op plannen om op hol geslagen huizenmarkt in het gareel te krijgen

Bron: de Volkskrant | Ten Eerste | Nathalie Righton | 24 januari 2022

Minister Hugo de Jonge van Volkshuisvesting zint op stevige maatregelen om de op hol geslagen woningmarkt in het gareel te krijgen. Hij wil de komende jaren ‘een regierol’ nemen om meer betaalbare huizen te realiseren. ‘Veel te lang is gedacht dat de markt tot een oplossing zou komen.’

Een betaalbare woning voor iedereen, of je nu koopt of huurt. Die belofte in het regeerakkoord is fors, erkent minister De Jonge donderdag tijdens zijn eerste woondebat in de Kamer. De ambitie om de woningbouw te versnellen tot 100 duizend woningen per jaar voelt als ‘een grote opdracht’.

‘Er is geen quick fix’, waarschuwt De Jonge alvast. Hij kan niet toveren, zegt hij, maar zal alles op alles zetten om te zorgen dat er meer gebouwd gaat worden. ‘In tijden van schaarste geldt het recht van de sterkste en dat moeten we niet laten gebeuren.’

De hamvraag is: hoe gaat hij het woningtekort oplossen? Het kan dan wel een ‘prioriteit’ zijn voor het kabinet-Rutte IV om te zorgen dat Nederlanders niet meer ‘wakker liggen’ van de vastgelopen woningmarkt, dat bekent nog niet dat De Jonge veel mogelijkheden heeft om het probleem op te lossen.

‘Dat klopt’, erkent minister De Jonge na afloop van het debat. Natuurlijk, de verhuurdersheffing wordt afgeschaft, waardoor woningcorporaties meer geld zullen overhouden voor sociale woningbouw. En hij kan afspraken maken met gemeenten en provincies over de aantallen die gebouwd gaan worden.

Maar wat als zij die afspraken niet nakomen? Heeft hij dan een stok om mee te slaan? ‘Op dit moment zitten daarvoor nog onvoldoende instrumenten in mijn gereedschapskist’, geeft De Jonge toe. ‘Maar als we ervan overtuigd zijn dat de overheid meer regie moet nemen, moeten we onszelf van de instrumenten voorzien om extra woningbouw mogelijk te maken.’ Hij wil ‘meer doorzettingsmacht’ creëren.

Begin maart komt de minister met een ‘bouw- en woonagenda’ waarin de concrete maatregelen staan om de woningmarkt uit het slop te trekken. Een tipje van de sluier licht hij alvast op.

Het simpeler maken om een huis te bouwen is de eerste maatregel. Een woning bouwen kost nu gemiddeld zeven jaar. Twee jaar daarvan is echt bouwtijd, de andere vijf jaar gaan op aan procedures. ‘We zullen iets moeten doen om die procedures te versnellen’, zegt De Jonge. En ja, dat kan ten koste gaan van bijvoorbeeld inspraak.

Tekort aan bouwvakkers
De minister ziet ook veel heil in het versnellen van de bouwtijd door het stimuleren van de standaardisatie van woningen en fabrieksbouw. ‘Dat klinkt saai, allemaal dezelfde soort woningen’, zegt de minister, ‘maar dat is allang niet meer zo.’ De innovaties gaan snel; sommige huizen worden al bijna in zijn geheel in fabrieken gebouwd. De minister kijkt daar met veel interesse naar, al is het maar vanwege het grote tekort aan bouwvakkers.

Onder andere de SP en de PvdA vrezen sterk dat de huren bij de jaarlijkse verhoging op 1 juli zullen exploderen, omdat ze meegroeien met de inflatie. Een huurstijging van 5 procent kan zo 40 tot 70 euro per maand extra betekenen, rekent PvdA-Kamerlid Henk Nijboer voor. ‘Gebeurt dat twee keer achtereen,dan zit je zo op meer dan 100 euro extra per maand. Dat is te veel voor een agent of een verzorgende.’

Minister de Jonge zegt voorlopig niet toe om de huren te bevriezen vanwege de inflatie. Wel belooft hij hier voor half februari uitsluitsel over te geven.

Het kabinet wil sowieso ‘meer bescherming bieden’ aan huurders met middeninkomens. Hij wil ‘echt heel serieus kijken’ naar de mogelijkheid om een soort puntensysteem in te voeren waardoor er een maximum huurprijs gevraagd mag worden als een particuliere huurwoning vrijkomt. ‘Opdat er in deze tijden van schaarste geen misbruik van je kan worden gemaakt.’