Kille Getallen en Schrille Gevallen

Toen ik recent een woningbouwconferentie in Hoorn organiseerde schreef de journalist de volgende dag in de krant: “Zet de directeur van een woningcorporatie, een makelaar, twee wethouders, een onderzoeker en een hoogleraar bij elkaar voor een verkiezingsdebat over de woningnood in West-Friesland en je krijgt een brij van cijfers, trends en zorgbarende ontwikkelingen.” En dat terwijl we nog wel video-interviews van wanhopig woningzoekenden lieten zien om te tonen dat het hier echt gaat om mensen die in hun persoonlijke levenssfeer enorm last hebben van de woningnood.

Maar hij heeft gelijk, die cijfers … Professionals zijn er aan gewend geraakt, maar het staat ook een helder beeld op de pijnlijke ‘schrille’ realiteit in de weg. In deze blog een poging om cijfers om te zetten in echte beelden:

Woningtekort: één kind per schoolklas heeft er direct last van!

Momenteel bedraagt het woningtekort volgens ABF research 279.000.  Met een gemiddelde huishoudensomvang van 2,1 – 2,2 betreft dit ongeveer 600.000 mensen. Nederland heeft momenteel 17,6 mln. inwoners, dus 1 op 29 inwoners daar last van. In elke schoolklas heeft een kind last van dit gebrek aan huizen in Nederland.

900.000 Woningen extra: voor een groep zo groot als Amsterdam en Rotterdam samen!

In totaal telt Nederland iets meer dan 8 miljoen woningen. Het ministerie van VRO becijfert dat voor 2030 900.000 woningen nodig zijn, netto 775.000. Toevoegen van 775.000 betekent één extra woning op elke 10 die er al zijn. Stel je voor: in elke straat van Nederland wordt elk rijtje van 10 woningen met eentje uitgebreid. Of vanuit een ander perspectief: in die 775.000 woningen gaan 1,7 miljoen mensen wonen. Als we er niet in slagen die woningen te bouwen staan straks ruim meer inwoners als die van Amsterdam en Rotterdam tezamen op straat. MEGA!

Vertraging is niet gewoon!

In regio Alkmaar werd een bestemmingsplan voor 1.300 woningen vernietigd. Woonruimte voor 2800 mensen. Zo’n vernietiging van een bestemmingsplan betekent gauw 2 à 3 jaar vertraging, laten we zeggen 2½ jaar. In dit geval zijn hiermee 2.800 x 2½ = 7.000 woonjaren verloren gegaan. Als dit niet gebeurd was hadden 7.000 mensen daar een jaar in een huis kunnen wonen.
Een ander voorbeeld: een gemeente had een contract niet op orde voor publicatie van een bestemmingsplan. Daardoor kwam de publicatie van het bestemmingsplan van het wijkje van 400 woningen te laat openbaar. Daarmee werd de raadscommissie niet gehaald, de laatste voor het zomerreces. De eerste vergadering waarin de raad kon besluiten was een half jaar later. Gevolg: 400 x 2,15 x ½ = 430 woonjaren weg.

Van planvoorraad naar productiecijfers

Om voor mij onduidelijke redenen focust de discussie over woningbouw te vaak (alleen) op planvoorraad. Terwijl het hier om productie gaat: Elk jaar voldoende woningen bouwen. Een rekenvoorbeeld:
In een stad is een nieuwbouwzone aangewezen waar 15.000 woningen voorzien zijn (= planvoorraad). Geschat wordt dat het 15 jaar duurt voor ze gebouwd zijn. Dat zijn dan 15.000/15 = 1.000 woningen per jaar (=productie). Wat gebeurt er in de praktijk? Insprekers vinden te plannen te hoog en te massaal. Laten we zeggen dat daardoor het aantal terug zakt naar 12.500. En door onvoorziene omstandigheden is de doorlooptijd geen 15 jaar maar 25 jaar. Helemaal geen irrealistische aannames, ik denk zelf optimistisch. Maar nu het deelsommetje, 12.500/25 = 500 per jaar in plaats van 1.000. De productie is gehalveerd! Zo maken we onvoldoende huizen voor alle mensen die nu vergeefs zoeken…

Elke woningzoekende ontbeert een grondrecht

Ik verwijs nog maar eens naar de eerder benoemde interviews (zie hier) van zes wanhopig woningzoekenden. Deze grote getallen hebben dus per geval betrekking op mensen die in dit soort zeer ongewenste omstandigheden leven. Een dak boven je hoofd is niet voor niks een grondrecht. Je huis is je ‘eigen plekkie’ waar je je veilig terug kan trekken. Als daarin niet is voorzien komen mensen in nare omstandigheden terecht. Dat is primair héél erg voor de mensen zelf, maar genereert ook veel maatschappelijke kosten.